سفارش اقدام پژوهی ویژه معلمان و دانشجو معلمان
آنچه در این پُست می‌خوانید:
اقدام پژوهی به معنای پژوهش در عمل است. در واقع افراد به نوعی مطالعه و بررسی می‌پردازند تا بتوانند وضعیت نامطلوب خود را بهبود ببخشند و کارها را در محیط شغلی خود سر و سامان دهند.
اگر بخواهیم اقدام‌پژوهی را از منظر کلاس درس و معلم بررسی کنیم باید بگوییم، شیوه‌ای از پژوهش است که در آن معلم به صورت عملی مشکلات کلاس درس را مورد تحقیق قرار می‌دهد و از نتایجی که به دست می‌آید برای بهبود کیفیت فرایند آموزش استفاده می‌کند. با سفارش اقدام پژوهی ما می‌توانیم تا حدود زیادی به مشکلات و بهبود وضعیت موجود بپردازیم.
اقدام پژوهی چیست؟
اقدام پژوهی فعالیتی است که طی آن افراد می‌کوشند تا شرایط را از وضعیت نامطلوب به وضعیت مطلوب تغییر دهند.
ما می‌خواهیم پژوهش در عمل را در فعالیت‌های معلم در کلاس درس بررسی کنیم.
معلم یا فردی که با آموزش و پرورش سرو کار دارد فردی است پژوهشگر که علاقه دارد وضعیت موجود را با اصلاح وضعیت که به نحوی حالت نامطلوب دارد را با اقدام‌های موثرش اصلاح کند و به وضعیت مطلوب تغییر دهد.
معلم پژوهشگر همیشه خود را از حیث اخلاقی و شغلی مسئول می‌داند و با تصور اینکه اگر در جهت بهبود اوضاع کاری از دستش بر می‌آید نباید مضایقه کند، تمام توان خود را به کار می‌گیرد تا بتواند به مطلوب خود برسد. دغدغه اصلی او فراهم کردن شرایط مناسب برای پرورش، تربیت و آموزش همه جانبه دانش‌آموزان است.
۱- تشخیص مسئله
این مرحله مخصوص زمانی است که معلم در حیطه کلاس و آموزش به مشکلی برمی‌خورد.
معلم پژوهشگر تمام مسائل و مشکلات کلاس و دانش‌آموزان برایش اهمیت دارد و در صورت بروز مشکل راحت از کنار آن نمی‌گذرد. و به محض برخورد با مشکلی با دقت آن را بررسی می‌کند و به صورت ناخودآگاه وارد مرحله تشخیص مسأله می‌شود.
۲- توصیف وضع موجود و بیان مسئله
این مرحله همانطور که از نامش پیداست یعنی معلم مسأله تشخیص داده شده را توصیف و شرح می‌دهد.
۳- گردآوری و شواهد اطلاعات ۱
در این بخش لازم است معلم ادعای خود مبنی بر وجود مشکل را اثبات کند. لذا پس از اطمینان کامل از وجود مشکل، به اثبات ادعای خود از طریق جدول و نمودار می‌پردازد. معلم برای اثبات ادعای خود نیاز به ابزارهایی دارد که معروف‌ترین آنها عبارتند از: مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، آزمون، بررسی نمرات کلاسی، نظرخواهی از همکاران، مشورت با والدین، مراجعه به پژوهش‌های دیگران یا پیشینه پژوهش و…
در این مرحله او تنها به جمع‌آوری داده‌ها می‌پردازد.
۴- تجزیه و تحلیل داده‌ها
با کمک بخش قبل، که گردآوری شواهد بود به داده‌هایی دست پیدا می‌کند که با کمک آن یک تصویر روشن و گویایی از وضعیت موجود دارد. در این مرحله باید داده‌ها را تجزیه و تحلیل کند تا راه‌حل‌ها و اقدامات مناسب، متناسب با آن راه‌حل‌ها مشخص شود. در این مرحله سعی می‌کند حتما از مشارکت همکاران دیگر بهره ببرد تا بتواند با داده‌های جمع‌آوری شده به تجزیه و تحلیل بپردازد و به استدلالات دقیق دست پیدا کند.
۵- ارائه یا انتخاب راه حل جدید
پژوهشگر با هدف تشخیص راه‌حل برای تغییر وضعیت موجود، با تجزیه و تحلیلی که در مرحله قبل انجام داد در این مرحله به نتایج و استدلالات و راه‌حل‌هایی دست پیدا می‌کند.
در این مرحله ابعاد و جوانب مشکل با تکیه بر اطلاعات جمع‌آوری شده و بررسی پیشینه مطالعاتی به صورت دقیق مشخص و شناسایی می‌شود. در این مرحله به چند راه‌حل دست پیدا می‌کند که باید از میان آنها راه‌حل قطعی را انتخاب کند. باید همه معیارها را در نظر بگیرد و راه‌حل‌ها را با هم مقایسه کند و زمانی که تشخیص داد یکی از راه‌حل‌ها برای بهبود وضع موجود از همه کارآمدتر است و به معیارها نزدیک‌تر است آن را انتخاب کند. بهتر است تشخیص راه حل مناسب با مشورت گروهی از معلمان صورت بگیرد.
۶- اجرای راه‌حل ها و کنترل و نظارت بر آنها
در این مرحله راه‌حل انتخاب شده باید به صورت دقیق و نظارت کامل اجرا شود.
۷- گردآوری شواهد و اطلاعات ۲
در این مرحله پژوهشگر نیاز دارد ثابت کند نتیجه تحقیقاتش در جهت بهبودی وضعیت، موثر بوده و باعث تغییرات مثبت در آموزش شده. او باید شواهد و توضیحات دقیق ارائه کند. این شواهد باید مبتنی بر اعداد و ارقام، مدارک قابل سنجش و مورد تایید افراد متخصص باشد.
۸- ارزشیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن
در این قسمت پژوهشگر شواهد بدست آمده را تعبیر و تفسیر می‌کند. در واقع مقایسه‌ای بین وضعیت اولیه با وضعیت کنونی انجام می‌دهد. در بحث اعتبار یابی، به نظرسنجی از همکاران، دانش آموزان و والدین و کسانی که در جریان پژوهش بودند پرداخته می‌شود. نظرات ممکن است مخالف یا موافق با نتیجه اقدام پژوهی باشد.
۹- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
در این قسمت محدودیت‌ها و نقاط ضعف و قوت بیان می‌شود و پژوهشگر پیشنهادات پژوهشی خود را ارائه می‌دهد.
سفارش اقدام پژوهی
گاه برخی از مشکلات و وضعیت‌های موجود در مدارس و دانشگاه‌ها یک وضعیت ثابت و قابل پیش‌بینی است و می‌توان برای آن یک پژوهش در عمل از پیش تعیین شده بر اساس مشکلات مشترک فراگیران انجام داد. این مشکلات به راحتی قابل درک و سنجش هستند منتها اقدام مثبتی برای آن انجام نگرفته. با سفارش اقدام پژوهی می‌توانیم تا حدودی به حل به این گونه مشکلات بپردازیم.
سخن آخر
آنچه که در این مقاله به آن پرداخته شد به طور خلاصه ماهیت اقدام پژوهی، مراحل آن و پیشنهاد سفارش اقدام پژوهی بود. اگر سوالی درمورد این موضوع داشتید بپرسید. و اگر نظر یا پیشنهادی داشتید با ما و دوستان به اشتراک بگذارید.
نظر دادن بسته شده.